Servisio di Kalidat di Marka
Liaggagan-leu: E Bataya pa Awanan Filipino
E archipiélago Filipino ta kas di algun di e ekosistemanan marino mas riku na mundu{{0} Sinembargo, e pais su awanan di laman a bira un tereno di bataya pa vários stakeholder ku ta buska pa eksplotá su rekursonan natural{{1} .
Isla Liagan ta un masa chikitu situá den e Laman di Bohol, panort di e estrecho Surigao, i ost di e Islanan Dinagat{{0} E isla ta rondoná pa un sistema di riku di koral riku, ku ta kas di un gama diverso di bida marino{{1} E ta kontené tambe vários mondi di mangel, ku ta sirbi komo krio di krio pa vários espesie di piská, inkluyendo e dugongnan den peliger di piská, inkluyendo e dugongnan den peliger di piská, inkluyendo e dugongnan den peliger di piská, inkluyendo e dugongnan den peliger di piská, inkluyendo e dugongnan den peliger di piska
Pa hopi tempu, e isla a keda relativamente deskonosí pa hendenan di afó{{0} Sinembargo, kosnan a kambia ora e gobièrnu di Filipinas a duna pèrmit di mineria na kompanianan stranhero pa eksplorá e awanan rondó di e islanan Liaggan{{1} E kompanianan a haña e derecho di saka mineralnan manera nikkel, cobalt, i koper, entre otro a lanta un bataya feros entre vários stakeholder ku a buska pa protehá e isla su rekursonan natural{{3}.
Gruponan ambiental, preokupá pa e daño potensial na e ekosistema frágil di e isla, a lansa un kampaña pa para e aktividatnan di mineria{{0} tambe a vosiferá nan oposishon, ya ku e aktividatnan di mineria ya a kuminsá afektá e poblashon di piská den e área{{1}
Di otro banda, e kompanianan di mineria a argumentá ku nan operashonnan lo trese benefisionan ekonómiko pa e komunidat lokal{{0} Nan a pretendé ku e aktividatnan di mineria lo a krea kuponan di trabou pa lokalnan i duna proyektonan di infrastruktura hopi nesesario den e área{{2}
E konflikto a eskalá lihé, i ta enfrenta entre e dos bandanan a bira komun{{0} eventualmente a intervení, i un serie di konsulta a wòrdu tené pa haña un solushon pa e konflikto{{1}
Na 2017, a yega na un kompromiso, i e kompanianan di mineria a wòrdu pidi pa eskala nan operashonnan pa minimalisá e impakto riba medio ambiente{{1} Nan tabata obligá pa paga un porsentahe di nan ganashi na un fondo di fideicomiso, ku lo wòrdu usá pa finansiá proyektonan di konservashon den e área.
Sinembargo, e bataya pa awanan di Isla di Liagan ta leu for di over{{0} E kompanianan di mineria ta sigui eksplorá e área, i gruponan ambiental ta keda vigilante pa sigurá ku e kompanianan ta sigui e términonan di nan akuerdo{{1}
Ademas, Isla Liagan no ta e úniko área den Filipina kaminda aktividatnan di mineria a lanta konflikto entre diferente stakeholder{{0} Na Palawan, un otro isla na Filipinas, gruponan ambiental ta luchando pa stòp aktividatnan di mineria ku ta pone den peliger e rekursonan natural di e isla{{1}
E bataya pa awanan Filipino no ta solamente pa proteha e ambiente inmaculado; tambe ta trata di e futuro di e ekonomia di e pais i su pueblo{{0} E Filipinas, ku su 7.641 islanan, ta kas di un di e ekosistemanan marino mas riku na mundu, proveé di medio di subsistensia pa miónes di hende{{3}. buska un solushon sostenibel.
E bataya pa Isla Liagan por parse chikitu den e skema grandi di kosnan, pero e ta un mikrokosmos di un asuntu hopi mas grandi ku ta konfrontá e Filipinanan{{0} E ta un rekordatorio ku nos mester aktua awor pa protehá nos rekursonan natural i buska un manera pa balansá desaroyo ekonómiko ku protekshon di medio ambiente{{1}